Demans (Alzheimer), beyin işleyişindeki azalmayla ilişkili bir grup semptomun adıdır. Hafızayı, düşünme becerilerini ve diğer zihinsel yetenekleri etkileyebilir.
Alzheimer hastalığının kesin nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır, ancak bir takım şeylerin Alzheimer olma riskini artırdığı biliniyor.
Alzheimer riskini artıran etmenler:
- İleri yaş
- Obezite
- Yetersiz fiziksel aktivite
- Aile Alzheimer hastasının bulunması
- Tedavi edilmemiş depresyon
- Down sendromlu olmak
- Geçmişte yaşanan kafa travmaları
- Uyku düzeni bozuklukları
- Kardiyovasküler hastalıklarla ilişkili yaşam tarzı faktörleri ve koşulları
- Sigara kullanmak veya sigara dumanına maruz kalmak
- Yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol
- Kötü kontrollü tip 2 diyabet hastalığına sahip olmak
- Yetersiz, dengesiz ve sağlıksız beslenmek
Alzheimer hastalığının belirti ve semptomları
Alzheimer hastalığı ilerleyici bir durumdur, bu da semptomların yıllar içinde kademeli olarak geliştiği ve sonunda daha şiddetli hale geldiği anlamına gelir. Alzheimer (Alzaymır) birden fazla beyin fonksiyonunu etkiler.
Alzheimer hastalığının ilk belirtisi genellikle küçük hafıza sorunlarıdır. Örneğin, son konuşmaları veya olayları unutmak, yer ve nesnelerin adlarını unutmak olabilir.
Durum geliştikçe, hafıza sorunları daha şiddetli hale gelir ve aşağıdakiler gibi başka semptomlar gelişebilir:
- Bilinç bulanıklığı
- Kafa karışıklığı, oryantasyon bozukluğu ve tanıdık yerlerde kaybolmak
- Planlama veya karar verme zorluğu
- Konuşma ve dil ile ilgili sorunlar
- yardım almadan hareket etme veya kendi kendine bakım görevlerini yerine getirme sorunları
- Saldırgan olma, talepkar olma ve diğerlerinden şüphe duyma gibi kişilik değişiklikleri
- Halüsinasyonlar görme (Olmayan şeyleri görme veya duyma), sanrılar (gerçek olmayan şeylere inanma)
- Düşük ruh hali veya kaygı
- Depresyon
Alzheimer kimlerde görülür?
Alzheimer hastalığı en çok 65 yaş üstü kişilerde görülür.
Alzheimer hastalığı ve diğer demans türleri riski yaşla birlikte artar ve tahminen 65 yaş üstü 14 kişiden 1’ini ve 80 yaş üstü her 6 kişiden 1’ini etkiler.
Ancak Alzheimer hastalığı olan her 20 kişiden 1’i 65 yaşın altındadır. Buna erken veya genç başlangıçlı Alzheimer hastalığı denir.
Alzheimer tanısı
Alzheimer hastalığının semptomları yavaş ilerlediğinden, bir sorun olduğunu anlamak zor olabilir. Birçok insan hafıza sorunlarının yaşlanmanın bir parçası olduğunu düşünür.
Ayrıca, hastalık sürecinin kendisi (ancak her zaman değil) insanların hafızalarındaki değişiklikleri fark etmelerini engelleyebilir. Ancak Alzheimer hastalığı, yaşlanma sürecinin “normal” bir parçası değildir.
Alzheimer hastalığının doğru ve zamanında teşhisi, size geleceğe hazırlanmak ve plan yapmak için en iyi şansı vermenin yanı sıra yardımcı olabilecek herhangi bir tedavi veya destek alma şansı verebilir.
Hafızanız için endişeleniyorsanız veya demansınız olabileceğini düşünüyorsanız, bir pratisyen hekime görünmek iyi bir fikirdir.
Mümkünse, sizi iyi tanıyan biri, fark ettikleri değişiklikleri veya sorunları tanımlamaya yardımcı olabileceğinden yanınızda olmalıdır.
Bir başkası için endişeleniyorsanız, onu randevu almaya teşvik edin ve belki de onlarla birlikte gitmenizi önerin.
Alzheimer hastalığını teşhis etmek için kullanılabilecek tek bir test yoktur. Ve hafıza problemlerinin mutlaka Alzheimer hastalığınız olduğu anlamına gelmediğini hatırlamak önemlidir.
Bir GP, yaşadığınız sorunlar hakkında sorular soracak ve diğer koşulları ekarte etmek için bazı testler yapabilir.
Alzheimer hastalığından şüpheleniliyorsa, aşağıdakiler için bir uzman servise yönlendirilebilirsiniz:
- Belirtilerinizi daha detaylı değerlendirin
- Gerekirse beyin taramaları gibi daha ileri testler düzenleyin
- Bir tedavi ve bakım planı oluşturun
Alzheimer hastalığının tedavisi
Şu anda Alzheimer hastalığının tedavisi yoktur, ancak bazı semptomları hafifletmeye yardımcı olabilecek ilaçlar mevcuttur.
Alzheimer’lı kişilerin olabildiğince bağımsız yaşamalarına yardımcı olmak için ev ortamınızda değişiklik yapmak ve böylece hareket etmeyi ve günlük görevleri hatırlamayı kolaylaştırmak gibi çeşitli başka destek türleri de mevcuttur.
Hafızanızı, problem çözme becerilerinizi ve dil yeteneğinizi desteklemek için bilişsel stimülasyon terapisi gibi psikolojik tedaviler de önerilebilir.
Alzheimer hastalığı önlenebilir mi?
Alzheimer hastalığının kesin nedeni net olmadığından, durumu önlemenin bilinen bir yolu yoktur.
Ancak riskinizi azaltabilecek veya bunama başlangıcını geciktirebilecek yapabileceğiniz şeyler vardır, örneğin:
- Sigarayı bırakmak ve alkolü azaltmak
- Sağlıklı, dengeli bir diyet yemek ve sağlıklı bir kiloyu korumak
- Fiziksel olarak formda ve zihinsel olarak aktif olmak
Bu önlemlerin, kardiyovasküler hastalık riskinizi azaltmak ve genel zihinsel sağlığınızı iyileştirmek gibi sağlık açısından başka yararları da vardır.
Demans araştırması
Dünya çapında, çoğu Birleşik Krallık’ta bulunan düzinelerce demans araştırma projesi var.
Demans teşhisi konduysa veya hafıza sorunları hakkında endişeleniyorsanız, araştırmalara katılarak bilim insanlarının hastalığı daha iyi anlamalarına yardımcı olabilirsiniz.
Demansı olan birinin bakıcısıysanız, araştırmalara da katılabilirsiniz.
Genel olarak Alzheimer hastalığı
Alzheimer hastalığı olan kişiler, semptomlar geliştirmeye başladıktan sonra birkaç yıl yaşayabilir. Ama bu kişiden kişiye önemli ölçüde değişebilir.
Alzheimer hastalığı, yaşamı sınırlayan bir hastalıktır, ancak bu durumla teşhis edilen birçok kişi başka bir nedenden ölecektir.
Alzheimer hastalığı ilerleyici bir nörolojik durum olduğu için yutma sorunlarına neden olabilir.
Bu, sık göğüs enfeksiyonlarına neden olabilen aspirasyona (akciğerlere solunan yiyecekler) yol açabilir.
Alzheimer hastalığı olan kişilerin sonunda yemek yemede zorluk çekmesi ve iştahının azalması da yaygındır.
Alzheimer hastalığı olan kişilerin palyatif bakıma ihtiyacı olduğu konusunda artan bir farkındalık var .
Bu, Alzheimer’lı kişinin yanı sıra ailelere yönelik desteği de içerir.
News
